Poniżej znajduje się krótkie streszczenie kwestii związanych z wykorzystaniem plików cookie oraz nasza opinia i propozycja rozwiązania.

Czym są pliki cookie

Pliki cookie to małe fragmenty danych zapisywane przez stronę internetową w przeglądarce. Strony zapisują w ten sposób identyfikację użytkownika, zawartość koszyka zakupowego, preferencje językowe, schemat kolorów, rozmiar czcionki itp. 

Pliki te są również wykorzystywane praktycznie przez wszystkie systemy analityczne i reklamowe, takie jak Google Analytics, Sklik itp.

Z punktu widzenia rozporządzenia UE pliki cookie dzielą się na kilka kategorii:

• Funkcjonalne (niezbędne) – zapewniają prawidłowe działanie strony internetowej i działają automatycznie, nie wymagają zgody.
• Preferencyjne pliki cookie – np. preferowany język, wygląd strony, wyświetlanie tabel
• Analityczne pliki cookie – analiza zachowań użytkowników na stronie, śledzenie odwiedzin, Google Analytics
• Marketingowe pliki cookie – wyświetlanie i ocena reklam na podstawie aktywności użytkownika – remarketing, banery reklamowe

Wymogi prawne

Od 1 stycznia 2022 r. przepisy prawne wymagają wyraźnej i świadomej zgody na stosowanie wszystkich rodzajów plików cookie, z wyjątkiem plików funkcjonalnych. Co to oznacza w praktyce?

• Strona internetowa musi działać nawet bez użycia plików cookie.
• Użytkownik nie musi nigdy wyrażać zgody na użycie plików cookie.
• Świadoma zgoda oznacza, że gdzieś musi być opisane, jakie dokładnie pliki cookie strona przechowuje, dla kogo, na jak długo i w jakim celu.
• Standardowo rozwiązuje się to za pomocą paska umieszczonego na dole strony, który prosi użytkownika o wyrażenie zgody na użycie plików cookie.
• Pasek ten zawiera zazwyczaj 3 przyciski – nie zezwalaj na nic, zezwalaj na wszystko i inne ustawienia. 
• Przyciski nie zezwalaj na nic i zezwalaj na wszystko muszą mieć identyczny wygląd graficzny, użytkownik nie może być zmuszany do użycia przycisku „Zezwalaj na wszystko”, np. poprzez zielony kolor. 
• Przycisk „Inne ustawienia” wyświetla szczegółową listę wszystkich plików cookie używanych przez stronę internetową i umożliwia użytkownikowi wybranie, które pliki cookie lub grupy plików cookie zezwala.
• Zazwyczaj są to 3 pola wyboru dla plików cookie preferencyjnych, analitycznych i marketingowych.
• Pola wyboru nie mogą być zaznaczone domyślnie. Użytkownik musi wyrazić swoją wyraźną zgodę, zaznaczając je ręcznie.
• Użytkownik musi być poinformowany o wszystkich plikach cookie używanych przez stronę internetową. Kto jest operatorem strony internetowej, prawa użytkownika i procedura cofnięcia zgody na używanie plików cookie.

Jak wygląda sytuacja Tritiusa?

Wcześniej Tritius zapisywał kilka preferencyjnych plików cookie – wybór tabeli, przeszukiwane obszary itp., a także pliki cookie do śledzenia odwiedzin zgodnie z metodologią NK. W odpowiedzi na tę ustawę usunęliśmy te pliki cookie i rozwiązaliśmy te funkcje w inny sposób. 

Obecnie Tritius wykorzystuje tylko jeden techniczny plik cookie, którym jest identyfikacja sesji (session), czyli najczęściej stosowany techniczny plik cookie, który nie wymaga zgody. Służy on do identyfikacji użytkownika, aby np. po zalogowaniu się nie musiał logować się na każdej kolejnej stronie. Dzięki tej identyfikacji serwer pamięta, że czytelnik się zalogował.

Nasza opinia

Uważamy, że biblioteki nie muszą śledzić swoich czytelników za pomocą narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics. Śledzenie użytkowników za pomocą tych zaawansowanych narzędzi stanowi pewną ingerencję w prywatność i dlatego wymagana jest wyraźna zgoda. Uważamy, że biblioteki powinny dawać przykład i traktować prywatność użytkowników z najwyższym szacunkiem, nie wymagając niczego, co nie jest konieczne.

Uważamy, że znaczna część, jeśli nie większość, użytkowników katalogów bibliotecznych ma niewielką wiedzę lub nie ma jej wcale na temat plików cookie. Pasek z opcjami wyboru będzie dla wielu użytkowników mylący i prawdopodobnie klikną oni jeden z przycisków bez większego zastanowienia. Wielu użytkowników myśli w sposób uproszczony i jeśli mają możliwość czegoś nie zezwolić, wybierają tę opcję, ponieważ wydaje się ona bezpieczniejsza.

Powoduje to znaczne ograniczenie możliwości narzędzi analitycznych, a ich wartość informacyjna spada. Ponieważ znaczna część czytelników nie wyrazi zgody, w statystykach pojawią się oni jedynie jako zwykła kropka odwiedzin danej strony. W przypadku takich osób nie można śledzić, w jaki sposób poruszały się po stronie internetowej, ile średnio odwiedziły stron na jedną wizytę itp. Nie można więc polegać na danych bezwzględnych, a jedynie na trendach. Gdyby biblioteka chciała wykorzystać GA np. do raportowania odwiedzin, wynik byłby z pewnością znacznie inny niż ten zgłaszany przez Tritius.

Wreszcie, baner jest dla czytelników niewygodny (czytaj: irytujący), dlatego nauczyliśmy Tritius żyć (prawie) bez plików cookie.